Aandacht voor waterwonen

Gelezen in “Waterwonen in Nederland” 8-4-2011

NAi Uitgevers publiceerde onlangs het boek “Waterwonen in Nederland; Architectuur en stedenbouw op het water”. Het boek behandelt hoe wonen op het water kan bijdragen aan een nieuwe, duurzame en betekenisvolle vorm van stedenbouw. Waterwonen is niet een probleem dat opgelost moet worden. Het maakt nieuwe kwaliteiten mogelijk voor de stedenbouwkundige verweving van water en stedelijk wonen, belooft de inleiding.

Het boek beschrijft allereerst de motieven voor waterwonen en concludeert dat bescherming tegen het water het belangrijkste motief is gebleven. Een merkwaardige conclusie, omdat juist de mogelijkheden voor handel en transport en later vermaak mensen naar het water trok. Niet de angst maar de durf dreef hen. Vervolgens komen de waterwoon typologieën aan bod. Dubieus is dat naast drijvende woningen, amfibische woningen, paal- en terpwoningen ook dijkwoningen en huizen aan het water – vaarten, grachten en ‘makelaarswater’ – gerekend worden tot waterwoningen. De schrijvers erkennen dat hun definitie deze uitsluit, maar nemen ze toch op, omdat zij in sommige klimaatscenario’s te maken zouden kunnen krijgen met overstromingen. Tsja, dat geldt voor half Nederland – tot ‘Amersfoort aan zee’.

Ter inspiratie volgen 10 waterwoonprojecten: 8 Nederlandse (waarvan 4 gerealiseerd) en 2 buitenlandse. Zonder de woningen op het land aan het water (HafenCity Hamburg, Aquavista Almere en Stadswerven Dordrecht) blijven er 7 over. Bij slechts 4 is sprake van drijvende woningen, van ‘wonen op het water’. Nu is waterrijk Nederland wereldwijd koploper in wonen op het water, met 10.000 voormalige bedrijfsvaartuigen, vissersschepen, sleepboten, fantasievolle woonvaartuigen en woonarken. Die toont het boek niet. Als voorbeeld van de charme van een drijvende vrijstaat toont het boek de 460 woonboten in Sausalito Bay Californië. Hebben de auteurs soms iets gemist, in Amsterdam, Groningen, Rotterdam, Utrecht, Enkhuizen, Leeuwarden, Leiden, Zierikzee, Zutphen en al die andere watersteden in Nederland waar waterwonen al decennialang geliefd en populair is?? Waartegen willen zij zich beschermen? Vooruit ontwerpers, durf zal u drijven!